Παιδικη Λογοτεχνια Και Ατομα Με Ειδικεσ Αναγκεσ

Ακριτίδης Παύλος

Ελευθερίου Πιπίνη

Μπίτσης Χρίστος

Παπαδημητρίου Γεωργία

Τούμπλαρη Αιμιλία

Δάσκαλοι, απόφοιτοι του διδασκαλείου «Δημ. Γληνός» (Τμήμα Ειδικής Αγωγήε)

ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

Mε τον όρο «άτομα με ειδικές ανάγκες» εννοούμε εκείνα που ξεχωρίζουν, που διαφέρουν από τα άλλα, που αποκλίνουν από το κανονικό. Η απόκλιση αυτή μπορεί φυσικά να είναι προς τα άνω ή προς τα κάτω. Κυρίως όμως μας απασχολούν αυτά τα άτομα που αποκλίνουν προς τα κάτω, γιατί απαιτούν τη μεγαλύτερη, την ειδική φροντίδα.

Όταν μιλάμε για Α.Μ.Ε.Α. συνήθως στη σκέψη μας έρχονται άτομα με μειωμένες πνευματι­κές ικανότητες. Στην πραγματικότητα όμως, δεν είναι μόνο εκείνα που ο δείκτης νοημοσύνης τους βρίσκε­ται κάτω από το μέσο όρο, αλλά και εκείνα που έχουν εμφανείς διαταραχές στην όραση, στην ακοή, στο λόγο, στη συμπεριφορά και στη μάθηση, και διάφορες μειονεξίες στα εξωτερικά σωμα­τικά χαρακτηριστικά.

Κατά καιρούς, όταν οι άνθρωποι αγωνίζονταν για τη φυσική τους επιβίωση, τα ανάπηρα άτομα πέρασαν τις πιο δύσκολες εποχές. Αποτελούσαν κοινωνικό βάρος για τους υπόλοιπους και ήταν σε μειονεκτική θέση. Οι Σπαρτιάτες, όποιο βρέφος είχε οποιαδήποτε αναπηρία, το εγκατέλει­παν ή το πέταγαν στον Καιάδα, πιστεύοντας ότι έτσι ελευθέρωναν την κοινωνία από ένα άτομο που η συντήρησή του θα ήταν βάρος στους υπόλοιπους.( Ξηρομερίτη- Τσακλαγκά­νου, 1982-83).

Η πολιτική και πολιτειακή μεταβολή του 1974, στην Ελλάδα, συνέβαλε στην ανάπτυξη του κοινωνικού κράτους και στη δημοκρατική διεκδίκηση κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων για τα Α.Μ.Ε.Α. Η κοινωνία απ' τη μεριά της δέχτηκε μια πρόκληση, ώστε μέσα από την προσπάθεια επιβολής συμπεριφορών και στάσεων ζωής, μέσα από την επικοινωνία, την αλληλογνωριμία, την επαφή, να γεννηθούν νέες σχέσεις απαλλαγμένες από την περιφρόνηση, την αποστροφή, την απόρριψη, που ήταν τα χαρακτηριστικά της μέχρι τότε αντιμετώπισης. Το ανάπηρο άτομο έπαψε πια να είναι περί­εργο και απόμακρο ον, αλλά είναι ο συνάδελφος στην εργασία, ο φίλος, ο συγκάτοικος στην πολυ­κατοικία, που μπορεί να συμμετέχει στα κοινά, να χαίρεται τη ζωή, να οραματίζεται, να ζει και να συζεί και να πιστεύει περισσότερο στον εαυτό του.

Τα άρθρα 32 -36 του Νόμου 1566/85 αναφέρονται στην υποχρέωση της πολιτείας για την ανάπτυξη της Ειδ. Αγωγής. Η ίδρυση πολλών Ειδ. Σχολείων, ειδικών τάξεων, η δυνατότητα προ­σπέλασης αναπηρικών καροτσιών στα παλιά και καινούργια κτίρια, η προσπάθεια ένταξης όλο και περισσότερων μαθητών στα κοινά σχολεία, παρά τις αντιδράσεις, συνέβαλαν στην αλλαγή της φυ­σιογνωμίας που παρουσίαζε μέχρι τότε η οικογένεια ενός ατόμου με ειδικές ανάγκες.

Διαπιστώνει κανείς ότι η θεσμοθέτηση κανόνων που υποχρέωσαν την πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, αποδυνάμωσε εκείνες τις αντιλήψεις που ήθελαν τα Α.Μ.Ε.Α. αβοήθητα. Έτσι, πείστηκαν οι γονείς για τις δυνατότητες των παιδιών τους και διαφοροποιήθηκε η ψυχολογία των άλλων παιδιών που άκουγαν, ίσως, για κάποιο ανάπηρο παιδί σαν να ήταν κάτι παράξενο και έξω από τον κόσμο, αφού τώρα μπορούν να το αποδεχτούν και να παίξουν μαζί του. Η κοινωνία μας, κατά ένα βήμα τουλάχιστον, έγινε πιο πολιτισμένη. Το άτομο με Ε.Α. διαπιστώνει ότι η κοινωνική ισότητα, η προστασία και η χειραφέτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας είναι αγαθά που δεν χαρί­ζονται, αλλά κατακτώνται μέσα από τον καθημερινό τρόπο ζωής, στο σπίτι, στο σχολείο, στη δου­λειά, στην ψυχαγωγία.(Κουρουμπλής ,1995).

Πρέπει να τονίσουμε πως σε πολύ δύσκολη θέση βρίσκονται οι γονείς και γενικότερα ολό­κληρη η οικογένεια του παιδιού με ειδικές ανάγκες. Οι περισσότεροι γονείς αγχώνονται και κατα­θλίβονται όταν πληροφορούνται ότι το παιδί τους έχει μια σοβαρή και μόνιμη αναπηρία. Πολύ περισσότερο, σε προηγούμενα χρόνια δε