Rumeli Hisarı

RUMELİHİSARI

İstanbul asırlar boyunca büyük öneme sahip olmuş bir şehirdir. Asya ile Avrupa kıtalarını buluşturan bir noktada olup, Afrika kıtasına yakınlığı ile bu önemi açıkça bellidir. Fatih Sultan Mehmed'e kadar İstanbul 28 kere kuşatılmış fakat bir istisna dışında alınamamıştır. İstisnası ise, Avrupa'dan gelen haçlı orduları ve Venedikliler 23 günlük kuşatmadan sonra İstanbul'a girebilmişlerdir. Bizans İmparatorluğu yıkılmamış, sadece hanedan değişmişti. Türklerin İstanbul'u fethi ise Fatih Sultan Mehmed'in çabaları ile olmuştur. Bunun için yapılan ilk icraat Rumelihisarı'nın yapılmasıdır.

Güzelce Hisar, şimdiki bilinen adıyla Anadoluhisarı, 1395 Fatih Sultan Mehmed'in dedesi Yıldırım Beyazid Han tarafından boğazın en dar yerine Anadolu'dan Rumeli'ye geçişi kolaylaştırması ve ikinci Osmanlı kuşatmasına yardımcı olması için yapılmıştır. Fakat bu yeterli olmamıştır. Sultan II. Murad Han döneminde ise Balkanlar'da ve Anadolu'da süren savaşlarda Bizans İmparatorluğu'nun, Cenevizlilerin ve Venediklilerin Anadolu'dan Rumeli'ye geçişte zorluk çıkartmaları Güzelce Hisar'ın karşısına da bir hisar yapmayı zaruri kılıyordu. Sultan bunu görmüş fakat yapmaya muktedir olamamıştı. Oğlu Fatih Sultan Mehmed ise amacını gizleyerek buraya bir hisar yaptırmayı vezirlerine açıklamıştı. Açıklaması ise babası gibi Anadolu'dan Rumeli'ye geçişte zorlanmasına müteakip olmuştur.

Rumelihisarı, Osmanlı Devleti'nin İstanbul Boğazı'nın tüm hâkimiyetini elde etmesi için elzemdi. Marmara Denizi'ne Ege Denizi'nden giriş Çanakkale Boğazı sayesinde zaten kontrol altındaydı, Karadeniz'den giriş ise Rumelihisarı ile tamamen Osmanlıların kontrolüne geçmiş oldu.

Fatih Sultan Mehmed Han, o zamanki adıyla Boğazkesen Hisarı'nı yaptıracağı vakit, yapılacak arazinin Bizans İmparatorluğu'na yakın olmasından dolayıyla izin istemeyi uygun görmüştür. Bizans İmparatoru Konstantin II'nin "Padişahın kale yaptırmak istediği yer Cenovalılara aittir; onlardan izin alması gerekir." şeklinde bir cevap vermesine Sultan, "Bizim Cenovalılardan izin almamıza lüzum yoktur!" diye cevap vermiştir.

Evliya Çelebi tarihinde söyle bir rivayete yer verilir; Rumelihisarı'nda eski bir kilisede papazlık yapan fakat gizli bir Müslüman kişi vardı. Fatih Sultan Mehmed'e gönderdiği mektupta "Bir kale inşa ederseniz İstanbul yolu kapanır, içindekiler aç kalır, kolayca zapt edersiniz." diye yazar. Bunun üzerine avlanmak bahanesiyle Rumelihisarı'na gelen Fatih Sultan Mehmed, Bizans İmparatoru'ndan avlanmak için bir çiftlik yapmak istediğini iletir. Bizans İmparatoru da cevaben "Bir sığır derisi kadar yere av için çiftlik yaparsa müsaade ederim." der. Fatih Sultan Mehmed elçinin huzurunda bir öküz derisi büyüklüğünde bir kulenin inşaatına başlar. Daha sonra ise bu öküz derisini eğirtip bir ip haline getirttiren Sultan, 6000 adım uzunluğundaki bu ipin çevrelediği Rumelihisarı inşaatına başlar.

Rumelihisarı'nın inşasında Fatih Sultan Mehmed, sadrazamı Çandarlı Halil Paşa, vezirleri ve birçok paşa ile birlikte bizzat bulunmuştu. Sultan, inşaat sahasında bulunduğu sürelerde otağını alanın tam ortasına kurardı. Yanında ise yaklaşık 50.000 ile 60.000 asker hazır bulunurdu. Hisarın yapılışında iş bölümü büyük bir itina ve dikkat gösterilmiş, herkesin vazifesi ayrılmıştır. Deniz kenarında bulunan büyük kulenin inşası Sadrazam Halil Paşa'ya, kuzeybatıdaki kule Saruca Paşa'ya, güneybatıdaki üçüncü büyük kulede Zağanos Paşa'ya verilmiştir. Padişah da büyük kuleleri birbirine bağlayan surların yapımını kendi üzerine almıştır. Hisarda ilk yapılan kule Zağanos Paşa'nın kulesidir. Bu kule inşaat